Ancak Suriye ve Kuzey Irak’ın etkisiyle artan savunma harcamalarına kaynak ihtiyacı, indirim yerine yeni vergiler getirdi. Orta Vadeli Program’la gündeme gelen; ardından ‘torba’ yasa ile hızla TBMM’ye sunulan pakette, MTV’ye yüzde 25 zam, Kurumlar Vergisi’ne 2 puanlık artışın da içinde bulunduğu hepimizin hayatını etkileyecek düzenlemeler bulunuyor.
TÜRKIYE’DE UZUN SÜREDİR vergilerde bir değişiklik beklentisi hâkim. Hatırlarsınız geçtiğimiz aylarda Maliye Bakanı Naci Ağbal’ın kurumlar vergisinde indirim olabileceği sinyali ve KDV’de İngiliz Modeli’nin incelendiği yönündeki sözleri üzerine vergi gündemi yeniden canlanmıştı. ABD Başkanı Donald Trump’ın Kurumlar Vergisi oranlarını aşağıya çekeceğini açıklaması, dünya genelinde bu kalemde yaşanan rekabet doğal olarak beklentileri artırdı. Anımsanacağı üzere Bakan Ağbal da, “Trump’ın bir anda kurumlar vergisini düşürmesi tesadüf değil. Biz 2006 yılında kurumlar vergisi oranını yüzde 33’den yüzde 20’ye indirdik. Ama şimdi bizden daha aşağı olan ülkeler var. Bence tartışmamız lazım. Bazı ülkelerde, mesela İrlanda’da yüzde 12, farklı farklı oranlar var” demişti. Bu açıklamanın ardından ulaştırma, bilişim, sağlık ve enerji alanlarında bir vergi indirimi konuşulur oldu.(Gerçi her şeye rağmen bu alanlarda önümüzdeki dönemde farklı oranların uygulanacağı beklentisi değişmiş değil.) İşte bu beklentiler devam ederken 2018-2020 dönemini kapsayan yeni Orta Vadeli Program açıklandı. Gerçi kimse ‘finans sektörüne yönelik bir indirim beklemiyordu’ ama 2 puanlık artış sürpriz oldu. Uzun süredir ‘kârları’ ve bir türlü ‘düşmeyen faizler’ nedeniyle eleştiriler alan finans sektöründe Kurumlar Vergisi’nin yüzde 20’den yüzde 22’ye çıkarılacağı açıklandı. Bir diğer vergi artış ise her şeye rağmen hız kesmeden büyüyen otomotivde yaşandı. 2018 yılında binek otomobiller için ödenecek Motorlu Taşıtlar Vergisi yüzde 40 artırıldı.
CUMHURBAŞKANI DEVREYE GİRDİ MTV ZAMMI DÜŞTÜ
Ancak, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın devreye girmesi ile MTV zam oranın düşürülmesi gündeme geldi ve torba tasarıda değişikliğe gidildi. Eski araçlarda yüzde 40 olarak planlanan MTV zammı yüzde 15-25’lere çekilirken, yeni araçlarda yüzde 68’e kadar ulaşan MTV zammı da yüzde 50’lere indirildi. Bu sırada başlangıçta sadece finans sektöründe 2 puanlık artış öngörülürken tüm kurumlar vergisi oranları yüzde 20’den yüzde 22’ye çıkarıldı. Yüzde 3 artırılması planlanan Gelir Vergisi ise yine %27 seviyesinde bırakıldı.
Taslakta vergi artışlarına neden olarak ise , “Gerek silahlı kuvvetlerimiz gerek emniyet güçlerimiz hem terörle mücadele ediyor hem de Irak ve Suriye’ye yönelik operasyonlar yürütüyor. Bu çerçevede artan ihtiyaçları karşılamak üzere Savunma Sanayi Müsteşarlığı bünyesinde olan savunma sanayi fonuna yeni kaynaklar oluşturmak üzere söz konusu düzenlemeler yapıldı” denildi.
Orta Vadeli Programla birlikte yaklaşık 28 milyar liralık bir kaynak sağlanması hedefleniyor. Maliye Bakanlığı, Savunma Sanayi Fonu’na ilave gelir olmak üzere Savunma Sanayi Fonu’na bütçeden aktarılacak paylara ilişkin da yasal düzenleme hazırlığı içine girerken, bu çerçevede Savunma Sanayi Fonu’na 8 milyar lira ilave gelir sağlanması bekleniyor. Nitekim 2018 yılı bütçesinde savunma ve güvenlik birimlerinin ihtiyacı olan modernizasyon harcamaları için 18.7 milyar lira kaynak ayrılması 2018’de savunmanın ağırlığını ortaya koyuyor.
Maliye Bakanlığı’nın taslağı Meclis’e giderken, Orta Vadeli Program’da kamu gelirlerinin artırılması için ise şu maddeler sıralanıyor:
Vergisel düzenlemelere ekonomik, sosyal ve mali etkileriyle birlikte yapılacak değerlendirmeler sonucunda karar verilecek. ¬ Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu, Vergi Usul Kanunu ve Katma Değer Vergisi Kanunu, yatırım, üretim, istihdam, ihracat, verimlik ve rekabetçiliği artıracak şekilde reforma tabi tutulacak. ¬ Vergilemede teknolojik imkanlardan daha fazla faydalanılacak, vergi kayıp ve kaçağını önlemek amacıyla yeni bir risk analiz merkezi kurulacak. ¬ Mahalli idarelerin öz gelirlerini artıracak tedbirler alınacak. ¬ Emlak vergisi sistemi yeniden düzenlenecek.
ABD’de kurumlar vergisi yüzde 20’ye indiriliyor
ABD Başkanı Donald Trump’ın seçim kampanyasında en önemli vaatlerinden biri Kurumlar Vergisi’nde indirim yapma sözüydü. Trump yaklaşık yüzde 40’larda olan Kurumlar Vergisi oranını yüzde 15’e çekeceğini duyurdu. Ancak Temsilciler Meclisi Başkanı Paul Ryan’ın detaylarını paylaştığı vergi reform tasarısında bu rakamın yüzde 20’ye ineceği görüldü. Ryan, ülkede Kurumlar Vergisi oranının yüzde 20’ye indirilmesinin planlandığını, hedefin büyüme ve yatırım olduğunu belirtti. Vergi reformu sayesinde yurt dışında faaliyet gösteren veya gelirlerini yurt dışında tutan ABD’li şirketlerden bir defaya mahsus vergi alınacağını kaydeden Ryan, bu oranın ne kadar olacağı hakkında ise bilgi vermedi.
Gelir vergisi alanında vergi dilimi sayısının yediden üçe düşürülmesinin planlandığını aktaran Ryan, söz konusu üç vergi diliminin yüzde 12, yüzde 25 ve yüzde 35 oranlarında olacağını açıkladı. Trump’ın vergi reformu teklifinin ABD Kongresi’nden geçmesi halinde bu yıl sona ermeden yasalaşması öngörülüyor.
TÜRKİYE’DE KURUMLAR VERGİSİ GÖRELİ DÜŞÜK
Türkiye yüzde 20’lik oranla Kurumlar Vergisi’nin göreli düşük olduğu ülkeler arasında yer alıyor. Keza dünya ortalaması yüzde 26 seviyesinde. Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde de genelde Kurumlar Vergisi yüksek seyrediyor. AB ortalaması yüzde 21.5 iken, sonradan eklenen Bulgaristan, Romanya gibi ülkeler çıkarıldığında oran çok daha yükseliyor.