İskoçyalı mühendis James Watt’ı lise kitaplarından hatırlayacaksınız… 1780’lerde modern buhar makinesini geliştirerek Sanayi Devrimi’nin oluşmasında önemli rol oynamıştı… İşte sanayileşmenin ilk adımı, bir başka ifadeyle ‘1.0’ı buhar gücü ve makineleşme olarak kabul ediliyor. Ardından çelik ucuzladı, makineleşmek kolaylaştı, üretim sektörü elektrik ve otomasyonla değişti; Sanayi 2.0… 3.0 olarak adlandırılan üçüncü devrim ise endüstriyel alandaki teknolojik gelişmelerle, 1970’lerden itibaren hayatımızı şekillendirmeye başlayan bilgisayarların birlikteliği ile geldi. Bilgi işlem teknolojilerinin uzakları yakın eylemesinden sonra şimdi sıra insanların yanı sıra makinelerin birbirleriyle iletişime geçmesinde… Sanayi 4.0; üretimde dijital devrimin adı… ٭ ٭ ٭ ٭ Bu devrim ‘ne zaman’ olacak derseniz, zaten mesele de orada… İşin uzmanlarına göre global şirketlerde çoktan başladı… Sanayi 4.0 unsurlarını uygulama yarışı çok yakında tüm üretim sektöründe hızla yayılacak. Ürünlerin ve üretim sistemlerinin tasarım, üretim, operasyon ve servis süreçleri tamamen değişecek… Hiç uzak bir zamana aitmiş gibi gelmesin size… En çok 5-10 yılın meselesi bu… ٭ ٭ ٭ ٭ Detaylarına girmek için yerimiz kısıtlı ama şu kadarını söyleyelim; Makinelerin birbirleriyle konuşması ve ticaret yapması, küresel ekonominin son aşamasının zeminini oluşturuyor… Görünen o ki, 4. Sanayi Devrimi büyük veri, simülasyon, robotik ve bulut sistem entegrasyonu gibi teknolojik gelişmelerle tetikleniyor… Parçalar, makineler ve insanlar arasındaki bağlantı esas… Ve raporlara göre, bu bağlantı ve etkileşim üretim sistemlerini yüzde 30’a kadar hızlandıracak… Verimliliği de yüzde 25 kadar yükseltecek… Başarıyla uygulandığı ülkelerde hem istihdamı hem gelir düzeyini artıracak… Tabii yatırımları da… ٭ ٭ ٭ ٭ Sanayi 4.0 ya da Üretim 4.0 kavramı Almanya’nın yeni uygulamaya koyduğu programla birlikte ortaya çıktı… Almanya, geri kaldığı endişesiyle, bir an önce kendisini ‘dijital çağa’ hazırlamak istiyor... Doğrusu haklı da… ABD, önce Silikon Vadisi, şimdi San Francisco rıhtımlarında oluşan teknoloji ile işin buluştuğu hub’larla, akla hayale sığmayacak rakamlarla Ar-Ge’ye hız veren üniversiteleri ve uluslararası dev şirketleriyle hayli önde koşuyor… Yeni çağın temelinde yer alan mikro işlemcileri üretme kapasitesini hızla artıran Güney Kore de önemli bir atak içinde… Son dönemde ev elektroniğinde hayli öne geçti… Telekomünikasyonda da… Şimdi kolları sıvayan Almanya, Sanayi 4.0 ile büyümenin, verimlilik ve istihdam artışı sağlamanın peşinde… Ve biraz önce değindiğimiz gibi yatırımların da… Zira raporlara göre Sanayi 4.0 programının 10 senelik bir süreçte en az 250 milyar euro’luk yeni yatırımı tetikleyeceği ön görülüyor… ٭ ٭ ٭ ٭ Kısacası, önemli bir eşikteyiz… Dünya görmezden gelemeyeceğimiz teknolojik bir dönüşümden geçiyor… Son yıllarda patinaj yapan rekabet gücümüzün karşısında yepyeni bir ‘meydan okuma’ yepyeni bir mücadele alanı var… Ve buna ‘hodri meydan’ demek hiç de kolay değil… Türkiye, ne yapmalı? Yapılacak iş çok; Öncelikle, yeni bir büyüme stratejisi… Ve mutlaka, Almanya örneğinde de gördüğümüz gibi, en gelişmiş ülkeler için bile sanayi, büyüme için vazgeçilmez olduğuna göre, büyüme stratejimize uygun yeni bir sanayi politikası… Bana sorarsanız, Türkiye’nin bu sıralar çok ihtiyaç duyduğu yeni bir başarı hikayesi yazması için kritik önemde… ٭ ٭ ٭ ٭ Üzerine konuşmaktansa, yapsak diyeceğim ama… Çok kısa bir süre önce, Türkiye’nin ilk seri üretim yapan çip fabrikasını kuran 50 yıllık makine üreticisi Bursalı Ermaksan gibi birkaç önemli odağı saymazsak… Maalesef ülke olarak, dünyanın içinden geçtiği teknolojik dönüşümün anlamını kavradığımızı söylemek zor… Bozkırda tek başına büyüyen ağaç ise, ülkenin yeşillenmesine yetmiyor… Ormanı oluşturacak ortamı yaratmak lazım… Son sözü ünlü botanikçimiz Hikmet Birand’a bırakalım… Bakın, bitki sosyolojisi bilim dalının Türkiye’deki kurucusu Prof. Birand bir ormanın oluşumu ile ilgili ne diyor? “Bozkır dağlarına teker teker ağaç dikmekle orman olmaz. Dikilen ağaç tutmaz, tutsa bile orman olmaz. Çünkü orman kendi kendini eken, kendini yetiştiren bir birliktir. Bir yerde onun gelişmesi için uygun ortam hazır olduğunda o kendi kendini yaratır. Ortamı öncü birlikler hazırlar. Bir dağın doruğundan eteğine kadar, basamak basamak gelişen birlikler, toprağı ve toprakta çalışan ekipleri ve bütün gelişme imkânlarını hazırlar. Bunlar birbirini destekler ve birisi ötekine öncülük eder.”