En zengin 20 kulübün geliri 7,9 MİLYAR EURO

Bu yıl 21’incisi yayınlanan Deloitte’un Futbol Para Ligi raporuna göre en çok gelir elde eden 20 kulübün gelirleri 8 milyar Euro’ya yaklaştı. Gelirlerindeki en önemli pay ise Premier League oldu. Listede birinciliği 676 milyon Euro ile Manchester United aldı. Türkiye’nin üç büyüğü bu yıl ilk 30 içinde yok.

Dünya genelinde efsane futbolcular arasında gösterilen Johan Cruyff’un, “Zengin bir kulübü neden yenemeyesiniz ki? Ben para dolu bir çantanın gol attığını hiç görmedim” sözü futbol tarihine geçmişti. Dünyanın en popüler spor dalı olan ve milyonlarca insanı peşinden koşturan futbol dev bir sektöre dönüşmüş durumda. Dudak uçuklatan transfer rakamları, kulüplerin dev holdingleri geride bırakan gelirleri merakla takip edilir durumda. Öyle olunca da Deloitte’nin yıllardır düzenli olarak yayınladığı Futbol Para Ligi Raporu’da merakla beklenen çalışmalardan.

Deloitte’un, bu yıl 21’incisini yayımladığı Futbol Para Ligi raporuna göre en çok gelir elde eden 20 kulüp, gelirlerini 2016/2017 sezonunda yüzde 6 artırarak 7,9 milyar Euro kazanç sağlamış durumda. 2017’de Futbol Para Ligi’nde liderlik koltuğunu Real Madrid’den 11 sene sonra geri alan Manchester United, 676.3 milyon Euro gelir ile ilk sıradaki yerini 2018’de de korudu. Manchester United’ı, 674.6 milyon Euro ile Real Madrid izledi. Barcelona ise 648.3 milyon Euro ile üçüncü sırada yer aldı. Alman Bayern Munich dördüncü sıradaki, İngiliz Manchester City ise beşinci sıradaki yerlerini korudu. 

Kulüplerin 2016/17 sezonundaki gelir kaynaklarının en büyük kısmını yaklaşık yüzde 45’ini yayın hakları oluşturdu, bunda da en büyük pay sahibi Premier League oldu. Listede, İngiltere 10 kulüp ile başı çekti. İngiliz kulüplerin toplamdaki payı 3,8 milyar Euro oldu. Listede Almanya, İspanya ve İtalya üçer takım ile boy gösterdi. Para Ligi’nde Fransa’dan tek takım ise Paris Saint-Germain oldu. Ünlü İtalyan kulübü AC Milan’ın, ilk kez Futbol Para Ligi’nde ilk 20’de kendisine sıralamada yer bulamayışı ise dikkat çekti.

Daha önce Türk kulüplerinden Galatasaray ve Fenerbahçe ikişer kez ilk 20’de kendilerine yer bulmuş ve geçtiğimiz sene ilk 30’da yer almışlardı. Ancak son iki sezonda her ikisi de gelir kaybı yaşadılar. Bu nedenle 2018 sıralamasında yer almadılar. Öte yandan gelirlerini önemli düzeyde artıran Beşiktaş buna rağmen ilk 30’da kendine yer bulamadı.

LİSTEYE GİRMEK ZORLAŞIYOR

Listede yaşanan önemli değişiklikleri değerlendiren Deloitte Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Ortaklarından, Futbol Endüstrisi Uzmanı Cem Sezgin, “Listeye girebilmek gittikçe zorlaşıyor Futbol Para Ligi’nde yer alan ilk 20 kulübün toplam gelirleri 8 milyar Euro’ya dayandı. Bu bir rekor ve inanılmaz bir rakam. Gelirlerin nerelerden nerelere geldiğini anlamak için 10 sene öncesine bakmak yeterli olacaktır. Futbol Para Ligi’nin ilk senesinde yani 1998’de 36 milyon, 2008’de ise 97 milyon Euro ilk 20’ye girmek kafi iken, 2018’e geldiğimizde bu rakam 10 sene öncesine oranla tam iki katına çıkarak 200 milyon Euro’ya ulaşıyor. Listenin ilk üçünde yer alan kulüplerin ciroları artık öylesine yüksek ki, bugün ülkemizdeki en büyük şirketleri ile kıyasladığımızda rahatlıkla ilk 50’yi zorlayabilecek konumdalar” dedi.

Gelirlerin büyümesinde en önemli kaynak ise naklen yayın gelirleri. 2018’de ilk 20 kulübün toplam gelirlerinin neredeyse yarısını yaklaşık yüzde 45’ini naklen yayın gelirleri oluşturdu. Bir önceki seneye bu rakamın yüzde 39 olduğu düşünüldüğünde bu çok önemli bir sıçrama. 21 sene boyunca zirve sadece 2 kulüp arasında el değiştirdi. Geçen sene kazanmadık kupa bırakmayan ve hem UEFA Şampiyonlar Ligi’ni hem de La Liga’yı kazanan Real Madrid buna rağmen geçen sene olduğu gibi Manchester United’ın gerisinde kaldı. Eflatun beyazlılar, son 7 sezonda Şampiyonlar Ligi’ni üç kez kazandılar, diğer 4 sezonda ise yarı finalist oldular.

2017’de 11 seneden sonra Real Madrid’den birinciliği geri alan Manchester United, ufak farkla da olsa bu sene koltuğu kaptırmamayı başardı. Bu, uzun bir süredir Avrupa’da kupaya hasret olan kırmızı şeytanlara her yönden ilaç gibi geldi. Kupa, onlara 44,5 milyon UEFA geliri olarak döndü. UEFA, Avrupa Ligi’ni daha cazip kılabilmek adına burada kesenin ağzını açtı. 2011/2 sezonunda bu kupayı kaldıran Atletico Madrid, ancak bu rakamın dörtte biri kadar bir gelir elde edebilmişti. Son sekiz sezonda La Liga’da 5 şampiyonluğu ve 3 ikinciliği bulunan Barcelona, aynı dönemde Şampiyonlar Ligi’nde 2 kez şampiyonluk yaşayıp üçer kez de yarı final ve çeyrek final oynadı. Barça, 2007’den bu yana sadece bir kez ilk 3 dışında kaldı ve 2018’de de 3. sırada yer alıyor. Bu üç kulüp de UEFA Şampiyonlar Ligi’nde son 16’ya kaldılar ve kimin sezon sonunda kupada daha ileriye gidebileceği önümüzdeki senenin ilk üçü arasındaki sıralamayı belirleyici olacak gibi gözüküyor.

2018 sıralamasında Türk kulüpler yok

Daha önce Türk kulüplerinden Galatasaray ve Fenerbahçe ikişer kez ilk 20’de kendilerine yer bulmuştu. Geçen sene ise her iki kulübümüz de ilk 30’da yer almışlardı. Ancak son iki sezonda Süperlig’de şampiyonluk kazanılmaması ve Avrupa arenasında fazla ilerleyememiş olunması iki kulübümüzde de ciddi gelir azalmasına sebep oldu. Bu nedenle 2018 sıralamasında yer almadılar.

Aslında sıralamadan bağımsız; ilk 30 takım 2017 – 2018 karşılaştırıldığında nasıl değişti diye incelendiğinde ilginç bir tablo ortaya çıkıyor. 30 kulüpten 26’sı değişmemiş. Değişen ise şu: 4 yeni İngiliz kulüp listeye dahil olurken, 2 İngiliz kulüp liste dışında kalmış. Liste dışı kalan diğer 2 kulüp ise Galatasaray ve Fenerbahçe.

Süperlig’i üst üste ikinci kez şampiyon tamamlayan, grubu üçüncü bitirdiği Şampiyonlar Ligi’nde ve çeyrek final oynadığı UEFA Avrupa Ligi’nde önemli gelirler kazanan, yepyeni stadında Süperlig’in en yüksek seyirci ortalamasını yakalayan ve özellikle mağazacılık gelirlerini katlayarak artıran Beşiktaş’ın bile ilk 30 kulüp içerisinde yer almaması ise Türk futbolseverler için dikkate değer bir nokta. Örneğin Bournemouth’un sadece naklen yayın ihalesinden kazandığı para, neredeyse Beşiktaş’ın tüm geliri kadar. EPL için son ihale 2016/7 sezonu ile başlayacak şekilde 3 seneliğine yapıldı ve yıllık 1.7 milyar sterline anlaşıldı. (1.9 milyar Euro). Türkiye’deki ihale ise 5 seneliğine, 2017/8 sezonundan başlayacak ve 410 milyon Euro bir gelir yaratacak şekilde sonuçlandı. Rakam Premier League’in neredeyse 5’te biri. Ayrıca ülkemizdeki yeni ihale, bu sezondan itibaren rakamlara yansıyacak. O yüzden 2018 Futbol Para Ligi’ne yansımadı. Deloitte’un Futbol Para Ligi raporunda bunun nedenleri şöyle özetlendi: “Türk kulüplerinin rekabetçilik düzeyini yorumlarken dikkate değer diğer sebepler arasında Türk Lirasının yaşadığı değer kaybı, statlarımızdaki doluluk oranlarının göreceli olarak düşük kalması, forma ve benzeri ürünlerdeki fiyatların Avrupa’daki diğer kulüplerin ürünlerine göre ucuz olması sayılabilir.”

DeloItte Futbol Para Ligi 2016/2017 ilk 20 sıralaması

The top 20 ranks in Deloitte Football Money League 2016/2017                          

Sıralama

(Geçen yılki sıralama)

Ranking

(Last year)      

Kulüp

Club    2016/2017 Geliri

(milyon euro)

2016/2017 Revenue

(million euro)2015/2016 Geliri

(milyon euro)

2015/2016 Revene

(million euro)

1 (1)    Manchester United    676,3   689,0

2 (3)    Real Madrid    674,6   620,1

3 (2)    FC Barcelona  648,3   620,2

4 (4)    Bayern Munich          587,8   592,0

5 (5)    Manchester City         527,7   524,9

6 (7)    Arsenal           487,6   468,5

7 (6)    Paris Saint-Germain   486,2   520,9

8 (8)    Chelsea           428,0   447,4

9 (9)    Liverpool        424,2   403,8

10 (10)Juventus         405,7   338,9

11 (12)Tottenham Hotspur   355,6   279,7

12 (11)Borussia Dortmund   332,6   283,9

13 (13)Atlético de Madrid     272,5   228,6

14 (20)Leicester City  271,1   172,1

15 (19)Internazionale262,1   179,2

16 (14)Schalke 04      230,2   224,5

17 (18)West Ham United      213,3   192,3

18 (---)Southampton212,1   166,2

19 (---)Napoli200,7   144,2

20 (---)Everton           199,2   162,5