Akfen Holding Yönetim Kurulu Danışmanı Oktay Uğur, Strategy Dergisi için yatırımcıları yakından ilgilendiren vergi avantajını değerlendirdi. İleri teknoloji ve yüksek finansman gerektiren ve esasen devletin sorumluluk alanında bulunan büyük ölçekli projelere /yatırımlara yönelik olarak düzenlenmiş bulunan ve bu projelerdeki gerçekleşmeleri hızlandırmayı, finansman maliyetlerini düşürmeyi amaçlayan önemli bir vergi avantajı yatırımcıları yakından ilgilendiriyor. Bu nedenle bu yazıda konuyu ana hatlarıyla ele alacağız. Bu çerçevede, 6288 sayılı Kanunun 1. Maddesiyle Katma Değer Vergisi Kanunu’na eklenen ve 4.4.2012 tarihinde yürürlüğe giren Geçici 29. Madde uyarınca, 31.12.2023 tarihine kadar ihale veya görevlendirilme ilanı yayımlanacak olan projelerde görevlendirilen veya projeyi üstlenenlere yatırım döneminde proje kapsamında yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları katma değer vergisinden istisna edilmiştir. Maddenin yürürlüğünden önce ihalesi veya görevlendirilmesi yapılmış işlerde ise yine bu maddenin yürürlüğünden itibaren 3 ay içinde başvurulması halinde yine maddenin yürürlük tarihinden itibaren bu istisnadan yararlanılmaktadır. Anılan KDV istisnasından yararlanacak projeler şunlardır; 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanuna göre yap-işlet-devret modeli çerçevesinde gerçekleştirilecek projeler, 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun Ek 7. Maddesine göre Yüksek Planlama Kurulu tarafından kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen sağlık tesislerine ilişkin projeler (21.2.2013 tarih ve 6428 sayılı Kanun ile yeniden düzenlenmiştir), 652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 23. Maddesine göre Bakanlık tarafından kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen eğitim öğretim tesislerine ilişkin projeler... İstisna uygulamasının ne şekilde yapılacağına ilişkin olarak ise daha sonra yayımlanan 118 ve 120 nolu KDV Genel Tebliğleri ile açıklamalar yapılmıştır. Buna göre, yukarıda sayılan projelere ilişkin olarak; Bu projeler kapsamındaki işlerin ihale edilmesi, görevlendirilen veya projeyi üstlenenlere yatırım döneminde yapılacak teslim ve hizmetler KDV’den istisna edilecektir. Yatırım dönemi, söz konusu projelere ilişkin olarak ilgili idare ile yapılan sözleşmelere göre belirlenecektir. İstisna, yukarıda belirtilen projeleri üstlenen ana yüklenicilere doğrudan bu projelere yönelik olarak yapılacak teslim ve hizmetler ile ithalat işlemlerine uygulanacaktır. Ancak, doğrudan proje ile ilgili olmayan mobilya, mefruşat ve benzeri demirbaşlar ile binek otomobili, insan taşımaya mahsus otobüs, minibüs ve benzeri araç alımları istisna kapsamında değerlendirilmeyecektir. İstisna kapsamında değerlendirilmeyecek olan bu alımların yedek parça, yakıt, tadil, bakım ve onarım masrafları ile idari hizmet birimlerinin tadil, bakım, onarım, ısıtma, aydınlatma giderleri, her türlü büro malzemesi, kırtasiye, yiyecek, giyecek gibi alımlar ve temizlik hizmetlerinde de istisna uygulanmayacaktır. Sayılan bu projelerden birisini üstlenen ana yüklenici mükellefler, söz konusu projeler kapsamında kendilerine yapılacak teslim ve hizmetlere istisna uygulanması talebiyle doğrudan Gelir İdaresi Başkanlığına bir yazı ile müracaat edecek, Gelir İdaresi Başkanlığı da istisna talebinde bulunan mükellef ve projenin istisna kapsamına giren projelerden olup olmadığına, talepte bulunan mükellefin bu projenin ana yüklenicisi konumunda bulunup bulunmadığına, yatırım döneminin sona erdiği tarih ve benzeri hususlara yönelik olarak projeyi ihale eden ilgili idareden bir yazı ile bilgi isteyecektir. Projeyi ihale eden ilgili idarenin olumlu yazısına istinaden durum mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesi başkanlığı /defterdarlığa bildirilecek, ilgili vergi dairesi başkanlığı veya defterdarlık bir istisna belgesi düzenleyerek mükellefe verecektir. İstisnadan yararlanmak isteyen mükellefler, istisna kapsamında yapacakları mal ve hizmet alımlarında, bu istisna belgesinin bir suretini satıcıya vermek; ithalat işlemlerinde ise ilgili gümrük idaresine ibraz etmek suretiyle istisna kapsamında işlem yapılmasını talep edeceklerdir. İstisna tek safhada uygulanacak olup, projeyi üstlenen mükellefe mal teslimi ve hizmet ifasında bulunan mükelleflerin istisna kapsamında yaptıkları teslim ve hizmetlere yönelik kendi alımlarında KDV istisnası uygulanması söz konusu olmayacaktır. Mal veya hizmet tedarik edenlerin İstisna kapsamında yaptıkları teslim ve hizmetlere ait yüklendikleri KDV’nin indirim yoluyla telafi edilemeyen kısmı, mükelleflerin talebi doğrultusunda nakden veya mahsuben iade edilecektir. Yani tam istisna uygulaması öngörülmektedir. İstisnadan yararlanmak isteyen mükelleflerin istisna yazısının imza ve kaşe tatbik edilmiş bir suretini mal teslimi ve hizmet ifasında bulunan satıcıya vermeleri gerekmektedir. Bu yazı olmadan istisna uygulanması halinde, ziyaa uğratılan vergi, ceza, zam ve faizlerden teslim veya hizmeti yapan mükellefler ile birlikte teslim veya hizmet yapılan alıcı da müteselsilen sorumlu olacaktır. Kendisine teslim veya hizmetin istisna kapsamına girdiğini gösteren belge verilen satıcı mükellefler, başka bir şart aramaksızın istisna kapsamında işlem yapacaktır. Daha sonra işlemin, istisna için ilgili düzenlemelerde belirtilen şartları baştan taşımadığı ya da şartların daha sonra ihlal edildiğinin tespiti halinde, ziyaa uğratılan vergi ile buna bağlı ceza, faiz ve zamlar, kendisine istisna kapsamında teslim veya hizmet yapılan alıcıdan aranacaktır. Yukarıda anılan istisna uygulaması sayesinde yine yukarıda belirtilen proje maliyetleri üzerindeki KDV yükü ortadan kaldırılmaktadır. Getirilen istisna ile proje gerçekleşmeleri hızlanacak, projenin özel sektör elinde kalma veya devlete geri dönme süresi kısalacak ve yatırımların finansman maliyeti düşecektir. Bu husus getirilen yasal düzenlemenin genel gerekçesinde de ifade edilmektedir. Anılan istisna sadece yatırım döneminde geçerli olup işletme döneminde uygulanamayacaktır. Anılan istisnadan yararlanacak olan projeler arasında yapım aşamasında olan Gebze-İzmir Otoyolu, 3. Havalimanı, 3. Köprü, Ankara Hastane projeleri sayılabilir. Öte yandan 60 nolu KDV Sirkülerinde yapılan açıklamalara göre, yukarıda anılan projelerin nitelikleri gereği, tesislerin süre sonunda ilgili idareye tesliminde işleticiye doğrudan bir bedel ödenmemekte, tesis bedeli öngörülen süre içerisinde tesisin işletilmesi yoluyla karşılanmaktadır. Bu gerekçelerle süre sonunda tesisin işletici tarafından ilgili kuruma tesliminde de emsal bedel üzerinden KDV aranılmayacaktır.